Tin tức
So sánh giáo dục STEAM Việt Nam và STEM Trung Quốc & Đài Loan
Trong khi Trung Quốc đã và đang chơi lớn với giáo dục STEM thì Việt Nam vẫn còn đang ở giai đoạn khởi động. Điều này có thể đặt ra những thách thức không nhỏ cho tương lai phát triển công nghệ và vị thế của nước ta trong bối cảnh toàn cầu.
STEM là gì
STEM (Science – Khoa học, Technology – Công nghệ, Engineering – Kỹ thuật và Mathematics – Toán học) chính là nền tảng giúp chúng ta hiểu được nguyên lý hoạt động của thế giới hiện đại, từ việc tên lửa bay được, robot vận hành như thế nào đến cách máy tính xử lý dữ liệu và trí tuệ nhân tạo tương tác với con người.
STEM Việt Nam vs Trung Quốc
Nhìn sang quốc gia láng giềng, từ 2012 đến 2021, Trung Quốc đã tăng gấp đôi chi tiêu cho giáo dục đại học, đồng thời đạt mức đầu tư nghiên cứu và phát triển (R&D) lên tới 378 tỷ USD vào năm 2021. Với đà phát triển này, dự kiến đến năm 2025, Trung Quốc sẽ vượt Mỹ về chi tiêu cho nghiên cứu công nghệ và số lượng tiến sĩ ngành STEM.
Giáo dục STEM tại Trung Quốc không chỉ dừng lại ở khẩu hiệu suông. Họ đã tích hợp nó vào hệ thống giáo dục quốc gia, thành lập các trung tâm đào tạo chuyên biệt và xây dựng tiêu chuẩn riêng cho đội ngũ giáo viên từ năm 2016. Thậm chí, Đài Loan (Trung Quốc) đã tích hợp STEAM vào bậc mầm non dưới dạng các gói trò chơi và học cụ thông minh.
Trong khi đó, tại Việt Nam, giáo dục STEM vẫn chủ yếu được triển khai dưới dạng hoạt động ngoại khóa chứ chưa thực sự trở thành một phần không thể thiếu trong chương trình chính thức.
Hiện tại, Việt Nam đứng ở vị trí thứ 59 trên 124 quốc gia về nguồn nhân lực STEM. Mặc dù học sinh Việt Nam thường đạt thành tích cao trong các kỳ thi toán và vật lý quốc tế, nhưng không nhiều người chọn theo đuổi chuyên sâu các ngành này vì quan niệm “học khó, học lâu, làm ít tiền”.
Tổng kết
Chính vì vậy, nền kinh tế Việt Nam mạnh về gia công nhưng còn yếu về khả năng sáng tạo và làm chủ công nghệ. Trong khi Trung Quốc đang dẫn đầu về nhiều lĩnh vực công nghệ lõi như trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, năng lượng tái tạo, sản xuất chip, xe điện và pin mặt trời – tất cả đều nhờ vào việc đầu tư mạnh mẽ cho STEM – thì Việt Nam vẫn là “phân xưởng gia công yêu thích” cho các tập đoàn đa quốc gia.
Có thể nói một cách ngắn gọn nhưng đầy ý nghĩa: “Không có STEM, thì vẫn mãi là làm thuê. Có STEM, mới có quyền định giá.” Nếu Việt Nam không kịp thời đẩy mạnh đầu tư cho giáo dục STEM, chúng ta có thể sẽ mãi đứng ở sân sau của công nghệ toàn cầu, trong khi các nước khác tiếp tục tiến lên phía trước với những bước nhảy vọt đáng kinh ngạc.
